Primitief tentenkamp

Wie in Israël toeristische / historische plekken wil bezoeken, ontkomt er bijna niet aan om door de Palestijnse gebieden te reizen. Ook al omdat sommige van deze plekken tegenwoordig midden in die gebieden liggen. Wij zijn op rondreis door Israël en hebben net in, of beter gezegd ?op?, de Dode Zee gedreven. Van daar reizen we door de heuvels van Judea naar Jeruzalem. Al snel passeren we een checkpoint. De bus slalomt door alle versperringen heen, het Israëlische leger laat ons gewoon doorrijden. We zijn in ?.. ja, waar zijn we nu eigenlijk? 
Hoeveel namen zijn er wel niet voor dit gebied? De Israëliërs noemen het Judea en Samaria, voor de Arabieren zitten we nu in de Bezette Gebieden. De Palestijnen zelf vinden dat dit gebied onderdeel zou moet zijn van Palestina, de Palestijnse staat. De Jordaniërs hebben het nog over Transjordanië, Cisjordanië of de Westelijke Jordaanoever. Internationaal wordt dit gebied ook wel de West Bank genoemd. Formeler wordt dit gebied aangeduid als de Palestijnse Gebieden. Deze laatste is in mijn ogen ook de meest neutrale benaming; één zonder historische lading en één die ook niet al te suggestief is wat aanspraak betreft. Feit is dat het merendeel de bevolking in dit gebied moslim is, en van Palestijnse komaf. 
De formele situatie is nu dat de Palestijnen een bepaalde mate van zelfbestuur hebben in het hierboven aangeduide gebied. Met de Oslo-akkoorden van 1994 hebben Rabin en Arafat hier uiteindelijk bepaalde afspraken over gemaakt. Het tot 1994 volledig door Israël bezette gebied werd ingedeeld in A-, B- en C-gebieden. De meeste steden erin behoren tot de A-categorie, hierin heeft de PLO (met Arafat vanuit de Fatah-partij als leider) het zowel civiel als militair voor het zeggen. Over het algemeen is het platteland een B-gebied. Hierin ligt het civiel bestuur bij de Palestijnen, maar heeft Israël het militair voor het zeggen. In C-gebieden heeft Israël het zowel civiel als militair voor het zeggen. Hier gaat het vooral om de Joodse nederzettingen in het door Israël bezette gebied. 
Aanspraken gaan terug tot in Bijbelse tijden, maar in de recente geschiedenis beginnen de problemen vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Frankrijk en Engeland maken politiek gezien de dienst uit in het Midden-Oosten (mandaatgebieden genoemd), maar daaraan lijkt dan wel een einde te komen. Het Verenigd Koninkrijk bezit het mandaatgebied Palestina, opgedeeld in een westelijk en een oostelijk deel met de rivier de Jordaan als splitsing. Het oostelijke deel van dit mandaatgebied wordt dan ook Transjordanië genoemd. In 1939 stelt Engeland zelfbestuur in het vooruitzicht voor het westelijke deel van het mandaatgebied, waarin Joden zich dan wel beperkt zouden kunnen vestigen. De Tweede Wereldoorlog verandert de zaken en in 1947 wordt het gebied door de Verenigde Naties opgedeeld in een Joodse en Palestijnse staat (waarbij de hier bepaalde grens als ?Groene Lijn? bekendstaat), met Jeruzalem als status aparte. Deze resolutie werd door de Arabieren unaniem afgewezen, maar voorkwam niet dat in 1948 de Joodse staat Israël werd gesticht. 
Transjordanië is dan al onafhankelijk geworden en valt direct het door de VN aan de Palestijnen toegewezen gebied binnen: de Westelijke Jordaanoever. In 1950 werd het gebied, inclusief Oost-Jeruzalem, officieel geannexeerd door Transjordanië, en sindsdien bestaat de naam Jordanië (Transjordanië impliceert immers alleen het land ?over de Jordaan?). Door bijna geen land wordt Jordanië (inclusief de Westelijke Jordaanoever) erkend. Egypte viel op hetzelfde moment ook de Gazastrook binnen. Na de zesdaagse oorlog in 1967 veroverde Israël zowel de Gazastrook als de Westelijke Jordaanoever en hield deze sindsdien bezet. Jordanië liet zijn aanspraak op de Westelijke Jordaanoever in 1988 varen, en Egypte deed hetzelfde met de Gazastrook. De Palestijnen zijn daarmee op zichzelf aangewezen en kregen met de Oslo-akkoorden voor het eerst zelf ? in beperkte mate ? iets te zeggen. 
De Bijbelse en recente geschiedenis, Joodse kolonisten, de PLO, de gewapende Hamas, internationale bemoeienis? dit conflict zorgt voor aanhoudende spanningen en dus een instabiele veiligheidssituatie. Echt jammer, want dit gebied is best mooi, rijk aan historie en mondiale topattracties als Jeruzalem, Bethlehem en de Dode Zee. 
We rijden langs Jericho. Deze stad ligt vlakbij de Dode Zee en was een paar jaar geleden nog in Israëlische handen. In een vrij droge omgeving is Jericho echt een oase. Een groene vlek in het landschop, vol met palmbomen. We gaan de heuvels van Judea in en passeren zonder problemen wat roadblocks. Het is februari en dan zijn de heuvels nog licht met gras begroeid. Best een mooi gezicht, zo?n lichtgroene gloed over de heuvels. Af en toe rijden we langs een schaapskudde die op de steile hellingen vredig graast. Het lijkt wel alsof een herder altijd een bejaard mannetje moet zijn die alleen met een wandelstok nog vooruit komt. Hier hebben we met Arabieren te maken, dus gekleed in een lang gewaad en met een theedoek om z?n hoofd geknoopt. 
Her en der liggen kleine tentenkampen van Palestijnse vluchtelingen. Onze gids heeft kennissen in één zo?n kamp en we maken er een tussenstop. Het kamp ligt best mooi in de heuvels, maar daarmee is eigenlijk alles ook wel gezegd. Waarschijnlijk dat zelfs de meest doorgewinterde kampeerders gillend weg zouden rennen. De tenten zijn provisorisch gebouwd, voorzieningen zijn er amper en de kinderen ook armoedig gekleed. Wel komen ze enthousiast op ons afrennen. We hebben alleen wat snoep om uit te delen, en dan is het net als bij Nederlandse kinderen: o wee als iemand meer krijgt dan mij? Maar daarmee houdt dan iedere vergelijking ook op. In het heden, maar vooral ook naar de toekomst. Wat is de toekomst van een Palestijns kind in dit conflict? Een vluchtend bestaan? Wegpieteren op het platteland? Een bestuurlijke carrière binnen de PLO? Militaire promotie binnen de Hamas? Zelfmoordcommando? 
We verlaten het kamp en rijden verder in een bus die meer luxe kent dan het hele vluchtelingenkamp bij elkaar. We zetten koers richting Jeruzalem, heilige stad voor Joden, Moslims én Christenen?